BuitenSpelen #1 2024

Spelen, bewegen en sporten in de stad

Waar we vorig jaar voor het eerst twee keer digitaal en twee keer op papier verschenen, hebben we in 2024 helemaal afscheid genomen van de papieren editie van dit blad. Voortaan verschijnen we twee keer per jaar en alleen nog als digizine. Die overstap naar online is goed bevallen en trekken we nu verder door.

Een andere wijziging: we hebben Bewegen aan onze naam toegevoegd en gaan voortaan als Platform Buiten Spelen & Bewegen door het leven. Er is immers niet alleen een ‘buitenspeelcrisis’, zoals uit onderzoek van Jantje Beton blijkt, ook het bewegen schiet er bij een groot deel van de kinderen en oudere jeugd bij in: we creëren een generatie van binnenzitters, met alle gevolgen van dien voor de fysieke, sociale en mentale gezondheid.

In het eerste digitale nummer is het thema ‘kind in de stad’ en dat kind komt amper meer buiten, zo lezen we in de diverse verhalen in dit blad. Tien procent van de huidige generatie vermaakt zich nog maar vaker buiten dan binnen, van de huidige ouders lag dat percentage vroeger op 65 procent, vertelt Gerben Helleman. En volgens cijfers van Jantje Beton ligt het aantal kinderen dat in zijn vrije tijd zonder de aanwezigheid van een volwassene buitenspeelt op dertien procent, een halvering ten opzichte van 2022.

De trends die hieraan ten grondslag liggen worden ook opgesomd: er zijn geen andere kinderen buiten om mee buiten te spelen, binnen zijn de (digitale) mogelijkheden gegroeid en in de verdichte steden is de speelruimte steeds beperkter. Verder achten ouders in de beschermde opvoeding de omgeving vaker onveilig, hebben kinderen minder vrije tijd door een volle agenda en zijn in de wel beschikbare ruimte de mogelijkheden niet uitdagend genoeg.

Behalve constateren dat en waarom het niet goed gaat, kijken we in dit blad vooral ook naar wat er mogelijk is en wat er al gebeurt om het tij te keren. Zo licht Gerben Helleman een tipje van de sluier op over een onderzoek dat hij uitvoert naar waar kinderen buitenspelen, waarom juist op die plekken en wat ze daar dan doen.

Pauline van der Loo laat met Jantje Beton maandelijks een Buitenspeelalarm afgaan om kinderen én ouders te stimuleren naar buiten te gaan. Pauline van der Berg van Fontys vertelt over een instrument dat meet hoe kindvriendelijk ouders een buurt vinden en zo richtlijnen voor ontwerpers biedt.

We keken ook in gemeenten: in Arnhem waar spelen is toegevoegd aan routes door de stad die zijn afgestemd op voetgangers, fietsers en op verblijven. In Utrecht kijken we naar avontuurlijk spelen, waar zes speeltuinen de uitdaging aangingen om dit te faciliteren. En in Vught waar de gemeente voor het eerst spelen, bewegen en sport samen in het beleid verenigd heeft. Verder lieten we een panel van experts zich buigen over de vraag of we wel voldoende gebruik maken van beschikbare onbenutte ruimte, keken we naar hoe we de 'vergeten doelgroep' van middelbare scholieren, pubers en jongvolwassen in beweging kunnen krijgen en hielden we een uitgebreid interview met de bij Jantje Beton afgezwaaide Dave Ensberg-Kleijkers.

Bekijk publicaties